Saturday, May 3, 2014

#OromoProtests


At the Ambo Massacre, Oromos were targeted on the the basis of their ethnicity by Tigrigna-speaking security forces who don't speak the victims' language, Afan Oromo. 

Students from Ambo University and 11 high schools from the area were peacefully protesting the master plan designed to commit a systematic ethnic-cleansing against an estimated 8-10 million Oromo people from several Oromia's cities and rural districts over 10 years.  




 So far, many of the victims of the brutality have not been identified by name, age and gender, but most of them are high school and university students.  Endale Desalegn (pictured above), a 9th grade student; and Tasfayee Gashe, also a 9th grade student from Liban Macha High School in Ambo, were among the confirmed 30 students and residents gunned down by heavily armed Ethiopia's TPLF soldiers.  An eyewitness in the Afan Oromo audio above describes a horrific scene of how families carrying corpses were made to abandon corpses and flee under heavy fire.   


To save themselves from further atrocities and to prevent the convoys from crossing over to Wallaga and carrying out similar atrocities, Qeerro reported that residents of Ambo and its surrounding fell big trees and blocked main roads going west at 16 different places. 


The Tigrean Peoples Liberation Front government soldiers doing the killings were seen heavily armed not with AK-47, but with high-tech foreign weapons never seen in the area before. While they were taking Oromo lives by many dozens,  the soldiers were seen wearing bulletproof vests to spare their own lives even when they knew people were unarmed.

The protest against the ethnic-cleansing master plan, the Addis Ababa Master Plan, is spreading from universities, to high schools, elementary schools and to rural areas involving a diverse cross section of the Oromo public. 

Despite the non-violent and unarmed nature of the protest all over Oromia, the Ethiopian government has  responded to Oromo questions with heavy violence, which has been its tradition for the last 24 years of  TPLF tyranny.

In a related news, the TPLF soldiers fired on students of Madda Walabu University and residents of Robe town in Bale, southern Oromia.  Widespread violent crackdown and arrests were reported at Adama University, Dire Dawa University and many high schools in the area. 

Frustrated by the tragic news of massacre coming out of Oromia, Oromos in the diaspora tried to tip international media such as CNN, Fox News, Al Jazeera, BBC and CBS to cover the events, but the media have so far turned deaf ears to the plight of the Oromo people just like many of the countries they are based in have done. 

Many on social media expressed disappointment that such a major breaking/developing news is denied international attention. Even one killing by a government who is not a US ally is sure to make it to mainstream American media, but in the case of the Oromo, the gruesome killings of tens of people on the basis of ethnicity are swept under the rug because Ethiopia is considered a US ally in the Horn. 

Advocates for  Human Dignity, a human rights non-profit based in the United States, issued a press release and condemned the widespread crackdown against peaceful protesters in Oromia, saying: 
    
It is with deep concern that Advocates for Human Dignity learned of the appalling and atrocious acts of human rights violations by the Ethiopian go-vernment against peaceful public protesters and innocent university and high school students in Oromia region. In different districts of the region including Ambo, Bale, Adama, Dire Dawa, Gimbi and Dembi Dollo, where students and the public went out on the street to claim their constitutional right, the government responded with bullets and beatings and dozens are reported dead.... AHD expresses its concern that the government of Ethiopia continue to diminish its own citizens by extra-judicial killings and dispossession of indigenous people from their heritages. We strongly condemn the widespread and systematic violations of human rights - See more at

The Oromo protests across Oromia state is a developing story and the number of people killed, injured, arrested and disappeared will emerge gradually. The most concerning issue is the fact that the violence against Oromo are not receiving attention commensurate with the amount of violence suffered everyday under Ethiopia's regime.

Sunday, April 27, 2014

DUBBADHU FINFINNEE



Dubbadhu Finfinnee maaliif nu calliftaa?
Ati tan eenyuuti sodaa maaliif ustaa?
Dubbadhu har’aa yeroon ati dubbattuu
Baaqaa fi callaa kan adda nuuf baaftu
Sagalee olfuudhi callisuun hin taatuu.

Gafarsaaf Qabbannaa,Aqaaqiif Gullallee
Kolfeef Kotobee,Birbirsaaf Boolee
Warri habashootaa sirratti wal-lolee
Dubbadhu yaa Shaggar callisuun hin mallee.

Yaa lafa seenaa haadhoo too yaa tiruu
Diinni maalumaaf sitti wal jijjiiruu?
Hanga yoom obsita,maaf callifte garuu?

Yaa lafa seenaa tan Maccaa –Tuulamaa
Handhuura Oromoo Booranaa Bareentumaa
Habashoonni maaliif lafa tantee saamaa?
Dhiiroo dubbadhu mee yeroon tantee ammaa.

“Ani tan Oromooti!” jedhii mee dubbadhu
Gootoota kee jaboo kalee san yaadadhu
Lammiin-tee si yaamtii mee jalaa owwaadhu
Amma booda gahee mataa ol qabadhu.

Warri kaabaa garayyuun si marsee
Adda si kitifee lammii-tee facaasee
Jarri naasuun qabne bar sitti roorrisee
Garuu maa callifte? Akkamiin dandeessee?

Nafxanyaan kaleessa waan meeqa si gootee
Odaa yaa’aa Gullallee;siidatti geeddartee
Seexaana gurraacha lafakeerra goote
Eegaa gaaf-sanillee hacuuccaaf calliftee
Har’a hoo maal tahuuf afaan kee qabattee?

Isaantu sit-dhufee ati ittin dheeynee
Koottaa jettees bar waa hin waammannee
Si keessat quufanii warri galatan hin beeyne,
Duuba maaf si miidhu,dubbadhu Finfinnee.

Jaarraa tokkoon dura alagoonni hin turree
Jarri ergasumaa si keessat wal guuree
Addaan si mogolee bakka meeqatti ciree
Maqaa kiristinnaan kan duraa jijjiiree
Akka fedhasaanii fuudhuun waliif hire.

Jarattiin of-qolli way sittti hambisanii
Maqaa kee dhiisanii ofiin moggaasanii
Afaan kee dhooysanii dursan kan isaanii
Tan ofii mul’isuun Aadaa-tee ukkaamsanii
Si dhabamsiisuu-dha jarri kan hedanii
Mormii mee falmadhu laaftuttin laalinii.
Dubbadhu Finfinnee nu jalaa hin didinii.


Dubbadhu akkas jedhii sabni si dhagayaa,
“An tan Oromooti,ilmaan Oromiyaa
Gabrummaan kaleessaa asirrat naaf gaya”
Akkas jedhii kunoo mirga keef falmadhu!
Si dhabamsiisuufii, Finfinnee dubbadhu!
_________________________




Monday, April 14, 2014

BAQATTOONNI SHORORKEESSITOOTAA MITI!


Ummanni Oromoo biyya isaa badhaatuu,quuftuu fi tan waan hundaan guuttamte Oromiyaa keessatti if tahee jiraachuu dadhabuun;mirga namummaa isaa mulqamee dararaa,hidhaa,tumamuu fi gidiraa adda addaa argaa jiraachuun beekkamaadha. Biyyaaf biyyoo isaa tan Oromoo bira tartee alagallee quubsitu irratti abbaa biyyummaa dhabee lubbuu isaa baasuuf erga baqachuu eegalee baroota dheeraa lakkoofsisee jira.Biyyoota ollaa garaa garaa keessattis lubbuun baqatee kolu galtummaan jireenya wabii hin qabne jiraachaa jira. Yeroo garaa garaatti biyyoota akka Kenya,Somaaliyaa,Suudan,Jibuutii fi tan biraa keessattis rakkoo deddeebi'uun irra gayaa jirtuun dararamaa,ajjeefamaa fi hidhamaa jiru.Biyya isaa irraa lubbuun biyyaa bahee biyya ambaattis kan lubbuun isaa mootummaa biyya itti baqateen qisaas tate lakkoofsa hin qabu.

Ergaramni baqattoota Oromoo irratti gahaa jiru kun kan yeroo takkaa fi lamaa osoo hin taane,irra deddeebi'uun kan godhamaa jiru.Qaamni isaaniif dhimmamus hanga arraatti waa hin argamne.Dhaabbiileen dhimma Baqattootaaf falmina jedhanis furmaanni isaan kennan tokko hin jiru.Yeroo gochaan suukanneessaan baqattoota irra gahu harka maratanii taa'uu malee isaanii dhimmamu hin agarre. Baqattoonnis carraa biraa waan hin qabneef jiruu qarree afaanii tan wabii hin qabnetti harka ifii kannatanii jiraachuu itti fufan.

Addatti garuu dhimmi baqattootaa kan biyya Keeniyaa(Kenya) kan hammaachaa deemu malee kan furmaata argatuu miti.Keeniyaan biyya baqattoonni Oromoo kumaatamaan lakkaawwamu keessatti argaman yommuu tahu;Baqattoonni Oromoo biyya san jiraatan jiruu garam-gorraa jiraachuun jiruu if jiraachisan. Garii dhoortoo namoonni biyyoota sadaffaa irraa isaaniif erganiin jiruu ifii ooffatu.Sanumaanuu nagaya argatanii jiraatanii hin beekan. Poolisii fi waraana biyyattiin saamamaa,dararamaa fi hidhamaa jiraatu.Poolisiin Keeniyaa Baqataa tokko yeroo qabu kan maallaqa qabu yoo kafale gad lakkisan.Kan hin qabne garuu kiishni isaa sakatta'amee yoo keessaa argatan fudhatanii gad lakkisu. Yoo hin qabaanne mana hidhaa geeffamuun himannaa inni irraa quba hin qabne itti banuun hidhama.Yeroo hidhaman kanneen maallaqaan bahan maallaqni isaan qaban kan dhortoo isaaniif ergamu,kan harkaa fi afaan bira hin dabarre irraa agabanii poolisii biyyattiin saamamu.

Gochaaleen akkanaa kun kan irraa addaan citu osoo hin taane kan jabaachaa deemu.Kana hunda obsanii waan godhan dhabanii jiraatu.Mootummaa biyyattii irratti yoo gochaan shororkeessitootaa tokko raawwatame;jalqaba kan isaan irratti fuulleeffatan baqattoota.Baqattoonni shororkeessitoota osoo hin taane, roorroo alagaan irratti raawwatamte tan lubbuun jiraachuu isaan kutte dheefa warra baqate.

Yeroo ammaan tanaa garuu rakkoon mootummaan Keeniyaa(kenya) baqattoota irraan gahaa jiru,kan ifaan ifatti jibbinsa baqattootaaf qaban mul'isuudha.Kan hidhamanii hidhaa jiran hanga hin qabu. Kan harka lafa jalaan mootummaa biyya irraa baqataniif dabarfamee kannames hedduudha.Kanneen osoo hin hidhamin hafanis manaa gad bahuu dadhabanii mana keessatti beelaa fi dheebuun agabuun jiraachutti jiru.Dhaabbanni Dhimma Baqattootaa (UNHCR)maqaaf baqattootaaf haa dhaabbatuu malee gara saniin furmaanni laatame tokkolleen hin jiru.

  • Xumura irratti haalli baqattootaa kun kan daran hammaachaa kan jiru waan taheef,Oromoonni biyyoota garaa garaa keessatti argamtan yeroo callisanii laalan waan hin taneef,namuu bakka jiruu gurmuudhaan bakka imbaasii KENYA argamtuu fi qaama dhimma baqataaf falmutti akka iyyattan kabajaan isin gaafadha.Galatoomaa!
_____________________________

Wednesday, April 9, 2014

NU FURI YAA RABBI!

Gahe nuun je’i, yaa Rabbi! dadhabanne ammaa
Waggaa meeqa guutuu oliif gadi deemaa
Jiraachuu dadhabne jiruu baqattummaa
Gooytaa nurraa guuti amriin tan teetumaa.
Mana keenya dhiifnee baanee ala jirraa
Biyya namaa keessaa yaaddooynee hiraarraa
Sodaan if dhaamonna bara dhufaa dabraa
kadhaa kan kee hin dhiifne hogguu itti jirraa
Nu furi yaa Gooytee yaa mootii hundarraa.
Erga biyyaa baane takkaa hin gammannee
hiraarii fi yaaddoon takkaa hin sabannee
Mirga namummaadhaa hundaahuu mulqamnee
Nu furi yaa Rabbi! sumatti iyyannee.
Biyyi namaatilleen akka tan ifii hin taatuu
Tanuma ifiiti tan nama boonsitu
Eergaramaa jirra bara meeqa guutuu
Khaaliqni ol tahe haa furu namuutuu!
Jireenya gadadoo kan hin qabne wabii
Rakkoo hoongaa baate tan hin qabne dhaabbii
Mirga jiraachuudhaa nu dhoorgatte ambi
Bilisummaa teenyaan nu furi yaa Rabbi!
Bilisummaa teenyaan nu furi yaa Rabbi!
Biyyas numa qabnaa roorroof keessaa yaanee
Oromummaa keenyaaf jiraachuu dadhabnee
Cunqursaa diinaatiin dirqamaan baqanne.
Biyya ambaa keessatti jaboo dararamnee
Yaa Mowlaa nu furi sumatti iyyannee

________________

GARAAN NU GUBATE!




Ah …! Yaa saba koo garaan nu gubatee

Roorroon garayyuu hedduu hammaattee
Biyya teenya irraa dararaan baqatee
Irraa waa hin oolle jalas tarkaanfattee!
Yaa Rabbi ni gartaa roorroon jajjabaattee
Nu furi gooytaa koo miila nutti fuutee!

Gabroomsaa diinaatiin biyyarraa baqannee
Biyyaa fi alattis way waa qisaas taanee
Imimmaan ijarraa takkaa addan cinnee
Badiin teenya maali sa maal balleessinee???

Kales numa boonya arras booyaa jirraa
Akkuma bubbulluun haarayuma garraa
Nurraa achin-siiyxu bara dhufaa dabraa
Ati nurraa guuti yaa mootii hundarraa!
Ati nurraa guuti yaa mootii hundarraa!
________________

Najiib Zannuun

Friday, April 4, 2014

BAREEDDUU CARCAR



Yaa bareedduu Carcar qashtii intala Ituu
Jaalalti tee hogguu narraa addan cittuu
Galamso moo Baddeeysaa eeysa bakki jirtu?

Takkittii Murawwaa yaa tan Ituu Baabboo
Hedduu na dararte jaalalti tee jaboo
Iddoo jirtu himi wixirfadhee yaabo.

Waaccuu moo Darakku,Bookhee moo Balballeeytii
Miicata moo Ciro,moo kurfaa Roqaati?
Gola kee naaf himi eeysa manni keetii?

Mi’eessoof Asaboot yaa tan Odaa Jigaa
Intala Gaadullaa akhii akh tahe gaa
Daddafii naaf koottu anilleen sin eegaa.

Dhummuugaaf Machaaraa,tan Kaarra Qurquraa
Jaalala teetiitu na-tahe haraaraa
Qophaawii na eegi nin dhufa si biraa.

Qunne moo Hirnooyye,intal Bishaan Poostaa
Wal-Argi moo Kooraa, Laga Arbaa jirtaa?
Lookhoo dubra Carcar abbaa feete caalta.

Kommoonaa fi Xirroo,Doobbaa fi Masalaa
Laaftuu hin sahin dubbiin tun jaalalaa
Yaanni koo si bira, jiraadhus halaala.

Hidda dhiiga kiyyaa tan Elelleef Meettaa
Haalaaf amala keen duraanuu faarfamtaa
Hoggaan si yaadadhu na dura marmaartaa
Si dhabuu hin tahu,imalmaanaa tolta.

Nasabee Algaa,Arroojjii fi Waayyee
Timiree Gaamoo, Addaayyoo fi Baayee
Bilisee Wacaalee,Qaalluu duraan faayee
Sirraahin qabamee si argannaan fayye.

Sabboontuu lafa seenaa tan Odaa Bultumii
Jaalaltin siif qabu takkan qabdu mamii
Eeysattin si laala Carcar bakka tami?

Burqaa bareeddootaa fakkii Oromiyaa
Shamarran fayfayoo magaalaa baadiyyaa
Miidhaginni ishii fuularraa hangayaa
Dhabuu hin dandahu bar daawwitii tiyyaa

Nagayan siif hawwa bakkuma jirtutti
Sirraa haa qabu hamaa fi hamaatii
Ijji diinaa haa buruuyxu keeysatti
Barayyuu jiraadhu nu boonsita atii.
__________________________

Najiib Zannuun